Uzmanlar uyarıyor: “Maskesiz dışarı çıkmayın”

Marmara Bölgesi'nde özellikle de İstanbul'da havadaki olumsuz tablo devam ediyor. Kış aylarında etkisini daha fazla gösterenn hava kirliliği, halk sağlığı açısından ciddi riskler oluşturuyor.

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Hava Kalitesi İzleme İstasyonları’nın 6 Ocak tarihinde yaptığı ölçümlerde “Partikül madde 10” (PM10) oranları; birçok yerde Dünya sağlık Örgütü’nün belirlediği standartların üzerinde çıktı. Günlük ortalama 50 mikrogram/metreküp oranını aşmaması gereken PM10 oranları, yapılan son ölçümlerde İstanbul’un Başakşehir ilçesinde 216, Esenyurt’ta 148, Ümraniye’de 130, esenler’de 89, Kadıköy’de 98 olarak tespit edildi. 6 Ocak saat 11.00-12.00 arasındaki ölçüm sonuçları Türkiye genelindeki tehlikeyi de gözler önüne serdi.

PM10 oranları 6 Ocak günü, Ankara Cebeci’de 211, Sinop Boyabat’ta 746, Düzce’de 333, Zonguldak’ta 272, Tokat Turhal’da 244, Kahramanmaraş’ta 268 Muğla’da 121, Samsun Tekeköy’de 207, Siirt’te 178 olarak tespit edildi.

Keşan zehir soluyor

Yapılan ölçümlere göre Türkiye’nin en kirli havasına sahip yerleşim yeri ise Edirne’nin Keşan İlçesi oldu. Keşan’da 6 Ocak saat 11.00-12.00 arasında yapılan ölçümlerde günlük ortalama değeri 20 mikrogram/metreküp olması gereken kükürdioksit oranı ise 2508 olarak kayıtlara geçti. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Kayıhan Pala, Keşan’daki tabloyu, “Eğer ölçümlerde yanlışlık yoksa, durum gerçekten de korkunç. Keşan’da yaşayanlar resmen zehir soluyor. Uluslararası mevzuata göre sınır aşımına yılda sadece 35 kez izin veriliyor. 2015 yılında İstanbul’un birçok ilçesinde sınır değerler defalarca aşıldı. Hava kirliliği özellikle iskemi, miyokard enfarktüsü, felç, kronik tıkayıcı akciğer hastalığı ve kanser açısından büyük risk teşkil ediyor. Partiküler maddeler, Uluslararası Kanser Araştırmaları Ajansı tarafından akciğer kanserinin nedeni olarak tanımlanıyor” şeklinde yorumladı.

Türk Toraks Derneği Hava Kirliliği Görev Grubu Başkanı Prof. Dr. Haluk Çalışır da, “Keşan’daki oran, direk ölüm solumak anlamına geliyor. Hava kirliliğinde geldiğimiz nokta çok ciddi riskler içeriyor. PM2.5 ölçümleri birçok yerde yapılmıyor. Neden yapılmıyor, önlemler alınmıyor açıklanmalı… Genel kabul, PM10 oranının yüzde 60’ı kadar PM 2.5 kirliliği olduğudur. Bu hesaba göre sadece PM10 değil PM2.5 maddesi de birçok yerde sınır değerlerin üzerinde. İstanbul, Ankara, Düzce, Zonguldak, Bursa, Soma, Kahramanmaraş gibi birçok kentin havası kirli. PM 2.5, solunum yoluyla akciğerlerden kana karışarak kalp-damar sistemlerine damarlara hasar veriyor. Kömür tüketimi, egzost emisyonlarının denetimi ve sanayi denetimlerinin önüne geçilmediği takdirde bu havayla çok uzun yaşayamayız.”

Çevre Mühendisleri Odası Çevre Sorunları Araştırma Merkezi Başkanı Baran Bozoğlu da, 2015 yılında partikül madde sınır değerlerinin Yenibosna’da 181, Esenyurt’ta 282, Kadıköy’de 116 gün aşıldığını belirterek, “Ankara’da Sıhhiye, Bahçelievler, dikmen, Cebeci ve Keçiören en kirli havaya sahip yerlerden” değerlendirmesini yaptı.

Maskeyle dolaşılmak gerekiyor

İstanbul Teknik Üniversitesi Uçak ve Uzay Bilimleri Fakültesi Öğretim Üyesi-Hava Kalitesi Uzmanı Prof. Dr. Selahattin İncecik de evre ve Şehircilik Bakanlığı Hava Kalitesi İzleme İstasyonları tarafından 6 Ocak günü yapılan ölçümleri şöyle değerlendirdi; “İstanbul’da çok ciddi partikül madde kirliliği var. Bu kirlilik yüksek basınçlı günlerde daha da dramatik seviyelere yükseliyor. Astım, KOAH ve solunum hastalarının İstanbul’da ikamet etmemesi gerekiyor. Sağlıklı insanlar bile kış aylarında trafiğin yoğun olduğu bölgelerde özel maskeyle dolaşmalı.”

Türk Toraks Derneği Genel Başkanı Dr. Arzu Yorgancıoğlu ise “Hava kirliliği olan günlerde birçok ildeki acil servis ve polikliniklere başvuran hasta sayısında artış yaşanıyor. Hava kirliliği sigara kadar tehlikeli. KOAH’ı tetikleyen en önemli etkenlerden. Otoyollara yakın evlerde oturanlar hava kirliliğinden daha çok etkileniyor” dedi.  

"İstanbul'da hava kirliliği yok"

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, “Ulusal Hava Kalitesi İzleme ağından elde edilen veriler ışığında İstanbul için yaptığımız  değerlendirmede; İstanbul’da hava kirliliği problemi olduğundan bahsetmek mümkün değildir” değerlendirmesinde bulundu. Bakanlıktan yapılan açıklamada, son günlerde yazılı ve görsel basında İstanbul’un hava kalitesi konusunda haberler çıktığı belirtildi. Açıklamada, “Ulusal Hava Kalitesi İzleme ağından elde edilen veriler ışığında İstanbul için yaptığımız değerlendirmede; İstanbul’da hava kirliliği  problemi olduğundan bahsetmek mümkün değildir. Hava kalitesi açısından bakanlık olarak hedefimiz, AB  standartlarını sağlamaktır. Bu hedef doğrultusunda çalışmalarımız ve denetimlerimizi tüm hızıyla sürdürmekteyiz” ifadesi kullanıldı.