Riski yapı yıkımlarına yeni düzenleme geldi

Ülke genelinde riskli yapının yenilenmesi amacıyla kentsel dönüşüm seferberliğine start veren Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, hem dönüşüm sürecine katkıda bulunmak hem de ülke genelinde gerçekleştirilecek bütün yıkımları güvenli hale getirmek amacıyla yeni bir yönetmelik hazırladı. Hürriyet Gazetesi’nden Aysel Alp’in haberine göre; dün Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe alınan yönetmelikle müteahhit sınıflandırma yönetmeliğinde değişiklik yapıldı, yıkım müteahhitleri de ilk kez sınıflandırıldı. 3 milyon çalışanı, 200 milyarı geçen büyüklüğü bulunan inşaat sektörünün, işi bilmeyen müteahhitlerden ayıklanması amacıyla 3 Mart 2019’da çıkarılan ‘Yapı Müteahhitlerinin Sınıflandırılması ve Kayıtlarının Tutulması Yönetmeliği’nde 3’üncü defa değişiklik yapıldı.

Müteahhitleri ekonomik, mali, mesleki ve teknik yeterliklerine göre geçici grupla beraber 16 sınıfa ayıran yönetmelikteki  dğeişiklik kapsamında; F ve F1 grubu müteahhitlik sınıfında yetki belgesi almak isteyen müteahhitlerde aranan ciro şartı ile cironun yüzde 10’u kadar tecrübe koşulu kaldırıldı. Böylece ciro aranmayanlar F ve F1’in ilave edilmesiyle G, G1, H, H1 ve Geçici Gruplar şeklinde belirlendi. Yeni durumda E ve E1 grubu ile diğer üst gruplar için ciro koşulu bulunurken; deneyim şartı E ve E1 grubu için yüzde 10’a; diğer üst gruplar için de 15’e çekildi.

3 sınıfa ayrıldı

Resmi Gazete’de yayımlanan yönetmelik değişikliğiyle; yıkım işini gerçekleştirenlerin de yapım işi yapan müteahhitler gibi ‘yıkım müteahhitliği yetki belgesi’ alması zorunlu kılındı. Yıkım müteahhitleri 3 sınıfa ayrıldı. Mesleki ve teknik yeterliklerine göre Y1, Y2 ve Y3 olacak şekilde 3 sınıfa ayrıldı. Ekonomik ve mali yeterlik şartı aranmamasına karar verildi fakat yetki belgesi geçerlilik süresince yeterliğe esas ekipman bulundurulması ve personel istihdamı zorunlu tutuldu. Müteahhitlerin, yıkımı yıkım planına aykırı yapmaları durumunda yetki belgeleri 5 sene; can ve mal güvenliğini tehlikeye atacak şekilde yıkım yapmaları durumunda 10 sene süreyle iptal edilecek, teminatları devlete irat kaydedilecek. Yıkım kaynaklı sigorta prim borcunu ödemeyenlere de 1 sene süreyle iptal cezası uygulanacak.

Deneyim göz ardı edilmemeli

TOBB Türkiye İnşaat Müteahhitleri Meclisi Başkanı da olan İMKON Başkanı Tahir Tellioğlu, yıkım müteahhitliğiyle ilgili sınıflandırmayı desteklediklerine fakat yapım müteahhitlerinin sınıflandırılmasına ilişkin değişiklik taleplerinin karşılanmadığına dikkat çekti. Tellioğlu, dün sadece F grubu müteahhitler için ciro koşulunun kaldırıldığına en azından E grubu için de kaldırılmasını beklediklerine vurgu yaparak, sınıflandırmaya itiraz sebeplerini şu şekilde açıkladı: “Kanun son 15 yıla kadar iş deneyim belgeniz geçerli demesine rağmen yönetmelikteki son 3 yıl ciro şartı nedeniyle deneyiminize uygun sınıfta yetki belgesi almanız mümkün olmuyor. Çünkü son 15 yıllık cironuzun yüzde 10-15’ini son 3 yılda yapmanız gerekir, koşulu bulunuyor. Oysa belki adamın son 3 yıl cirosunun düşüklüğü belki ticari tercihidir, belki piyasa şartlarıdır belki de yatırımın dönememiş olmasındandır. Kanunun verdiği bu hak ciro şartından dolayı kullanılamıyor, binlerce müteahhit mağdur oluyor. En azından deneyimli müteahhidi iki alt gruptan bari başlat. Yani adam deneyimine göre A, B,C grubundaysa cirodan dolayı bu adamı en sona atma; iki alt gruptan başlat. Sektörün yüzde 80’i bu sınıflandırma sıkıntısından çalışamıyor. 350 bin özel sektör müteahhitinin 150 bini H grubunda yani çok küçük ölçekli. 200 bin müteahhitin de ancak yüzde 20’si, yani 40 bini çalışabilir durumda.”