Kredilerdeki durma ve satın alma gücü konut satışlarını etkiliyor

Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı veriye göre, 2022’nin ağustos ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 12,7 azalışla 123 bin 491 konut satışı gerçekleşti. Konut satışları Ocak-Ağustos döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 17,7 artışla 943 bin 791 olarak gerçekleşti. Bayram tatili nedeniyle temmuz ayına göre bir yükseliş olsa da geçen senenin ağustos ayına göre yüzde 12,7’lik bir düşüş var. Biz bunu üretim tarafından da teyit ediyoruz. Kredilerdeki durma ve satın alma gücü esas nedenler olarak duruyor.

Kredili satışlarda düşüş sürüyor

Konut kredisiyle yapılan satışlardaki düşük seviye ağustos ayında da devam etti. Geçen ay, Türkiye genelinde ipotekli konut satışları bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 19 azalarak 22 bin 168 oldu. Kredili konut satışları temmuz ayında yüzde 6,8 düşüşle toplam satış içinde yüzde 20,4 paya sahip olmuştu.

İpotekli satışların toplam içerisindeki payı yüzde 18 oldu. Bu son dönemin en düşük rakamı, konut kredisi kıtlığını teyit ediyor. Konut kredilerinin toplam krediler içindeki payı 2010 yılında yüzde 11 iken, 2018 yılında yüzde 9’lara düştü ve son 4 yılda da hızla düşerek konut kredi payı yüzde 5’e geriledi. Bu tablo üretimi de etkiliyor. BDDK’nın konut kredisi kısıtlama önlemlerinin kredili konut satışlarını gerileteceği yönündeki öngörümüzün ağustosta gerçekleştiğini görüyoruz. Özellikle İstanbul’da olduğunu tahmin ettiğimiz bu düşüşün önümüzdeki dönemde de devam etmesini bekliyoruz. Zira mevcut düzenlemeyle İstanbul’da krediyle konut almanın oldukça zorlaştığını her fırsatta dile getiriyoruz.

Satışların yavaşlaması üretimi yavaşlatıyor

Yabancıya satışlarda konut edinerek vatandaşlık edinim sınırının artırılmasının ardından azalma görünüyor. Konut tarafında varlık edinme eğilimi nedeniyle talep yönlü olarak hep olumlu görüşler bildirmiştik. Ancak, fiyatların geldiği seviye itibariyle satın alma gücünün artık zorlanmaya başladığını görüyoruz. Bu da satışları yavaşlatıyor, satışların yavaşlaması ise üretimi yavaşlatıyor. Ancak, yeni arzın sınırlı kalacak olması nedeniyle de fiyatlar üzerindeki yukarı yönlü baskının devam edeceğini düşünüyoruz.