Kredide Vadeyi Uzatmalı mı Uzatmamalı mı?
Artan faizler ve artan konut fiyatları, krediyle alım yapmayı alt ve ortagelirliler için iyiden iyiye zorlaştırdı. Tüketici olarak gözümüzü karartıp son bir yılda bankalardan konut almak için 17.9 milyar lira kredi çekmiş olsak da bu kredi kullanımının önemli bir bölümünün faizlerin daha düşük seviyelerde olduğu dönemde gerçekleştiği aşikar. Yükselen faizler cesareti de kırıyor, bütçeyi de zorluyor. Kaba bir hesap, geçtiğimiz günlerde basına da yansımıştı, hatırlayalım: Faizlerin bir yılda yüzde 0.85 seviyesinden yüzde 1.10 seviyesine çıkmasıyla beraber 100 bin TL’lik bir kredinin 10 yıl vadede total maliyeti 22 bin lira artış göstermiş. Kredinin aylık taksitleri bin 335 TL seviyesinden bin 505 liraya yükselmiş.
Bu kadar yaygara aylık 200 TL’lik bir artış için mi diye düşünmeyin. İstanbul’da biraz standart, eli yüzü düzgün, ufak bir konutun fiyatının 250-280 bin liradan başladığını hatırlarsanız, çekeceğiniz kredinin 100 bin TL’den daha fazla olacağını da hatırlamış olursunuz. (Tabii tasarruf etmeyi başarıp elinde yüklü peşinatı olanları bu iddiadan muaf tutuyor ve kutluyorum. Ama genel çoğunluğun yüzde 25’lik zorunluluk kadar peşinat ödeyebildiğini kabul ediyoruz.)
Ekonominin tıpkı bugünlerdeki gibi dalgalandığı bir dönemde tüketicinin geleceğinden 10 yılını yüksek faizle ipotek altına alması ayrı bir cesaret işi…
Piyasa krediyle döndüğüne göre bu konuya esaslı bir çözüm lazım. Öneri geçtiğimiz günlerde Ege Yapı Yönetim Kurulu İnanç Kabadayı’dan geldi. Konut almak isteyenlerin üzerindeki faiz yükünün hafifletilmesi ve vadelerin 15-20 yıla kadar çıkarılması gerektiğini savundu. Bir yere kadar bu öneri doğrudur…
Faiz yükünün hafifletilmesi, öncelikle ülkedeki ekonomik dengelere, yurtdışındaki faiz baskısına bağlı. Ama ekonominin canlı kılınması adına, ekonomi yönetimi sözkonusu her türlü baskıyı göğüsleyip konut alımını teşvik edici olabilir mi? Umarız olur, çünkü işin formülü ne yazık ki vadeye uzatmaktan geçmiyor. Vadeyi uzatmak sadece total maliyeti daha fazla artırmaya yarıyor.
Hadi bir örnekle anlatalım:
300 bin liralık bir konut için 100 bin TL konut kredisini bugünkü koşullarda kullandığınızı varsayalım. Aylık taksitleriniz bankaya göre değişmekle birlikte bin 540 TL ile bin 645 TL arasında değişiyor.
Total maliyet ise 185 bin 600 TL ile 198 bin 600 TL arasında.
Aynı konut için aynı miktarlı krediyi 15 yıl vadeyle kullansanız ne olur? (şu an üç bankanın 15 yıl vadeli ürünü var, Halkbank, Garanti ve Denizbank) Aylık taksitleriniz bin 350 TL ile bin 435 TL arasında seyrediyor. Total maliyet 244 bin 500 TL ile 259 bin 500 TL aralığında bulunuyor.
Yani borçlanma vadesini 5 yıl uzatmanızın tek katkısı, aylık taksitlerinizde 100 TL ile 200 TL arası bir rahatlama yönünde. Toplamda ise maliyet 60-70 bin lira daha artıyor. Üstelik ipoteğiniz 5 yıl daha uzun süreli gerçekleşiyor.
Bu şartlarda 20 yıl vadeyi hesaplamama gerek yoktur sanırım.
Özet: Sayın Kabadayı’nın faizlere çözüm isteyen yaklaşımı ve faiz maliyetinin azaltılmasına ilişkin önerisi doğrudur ama vadeyi uzatmak konusunu biraz daha düşünmenizde fayda var sanırım
Sevgiler
Selma Şenol
Proje Bilgi Formu
Bu projeyle ilgili daha fazla bilgi almak ister misiniz?
Formu doldurun, mesajınızı proje sahibine iletelim.
