“Kredi kullanacaklar hemen çeksin!”

Işık FX Araştırma Direktörü Halil Reçber, faizlerdeki artışla beraber, konut fiyatlarında da bir düzeltme bekliyor. Literatüre 'Gökdelen krizi' olarak geçen bu hareketin Amerika'da da Dubai'de de yaşandığını anlatan Reçber, "Bu gelişmenin getirdiği bir olgu.  Ben bunu normal karşılıyorum.  Dünyanın bütün gelişmiş ülkeleri, inşaat sektörüyle büyümüştür. Ama sonunda ne olursa olsun ortaya 'gökdelen etkisi' dediğimiz bir etki çıkıyor. Şişen konut fiyatları bir miktar düşebilir. Konut almayı düşünenler faiz artmadan krediyi çeksin, ama parası olan düzeltme için biraz beklesin" diyor. 

YÜZDE 17'LERİ GÖREBİLİRİZ

Faizlere ilişkin beklentiniz nasıl?

7-8 ay önce yüzde 6’ydı gösterge faizleri. Geçen hafta başında yüzde 11’lere kadar çıktı. Bu, son 7 yılın en yüksek faizi. Yani faizlerde büyük ihtimalle önümüzdeki süreçte 15-16-17’leri görme ihtimali söz konusu olabilir. Tabi burada dışarıdan gelecek haberler gösterge olacak. Faiz artırımı olursa ya da enflasyon mevsimsel noktasında yükselişe geçecek olursa bu ihtimal gerçekleşebilir.

GERİLEYEBİLİR

Faizlerin yükselmesi konut cephesinde bir sıkıntı yaratır mı?

Ben geçtiğimiz günlerde bir rapor hazırlamıştım 'kredi çekmek isteyenler, şimdiden çeksin' diye. Ev fiyatlarına baktığımızda, rakamların şişik olduğunu görüyoruz. Türkiye emlağı iyi çevirdi ama faizler yükseldiğinde ev fiyatları biraz geriye çekilebilir. Bu noktada belki ev almak faydalı olur ama şimdiden kredi anlaşması yapıp, evi almak için biraz beklemek daha iyi olur gibi geliyor.

Peki parası olanlar ne yapsın?

Beklesin. 

Balon değil normal gelişim!

Konut fiyatlarının düşeceğini öngörüyorsanız, bir konut balonundan da söz edebilir miyiz?

Dünyada böyle bir balonun varlığından zaten bahsediliyor. Türkiye için de benzer bir tablo olabilir. Ancak bu gelişmenin getirdiği bir olgu. Ve bu normal. Sonuçta inşaat 60 kaleme 60 farklı iş sektörüne iş sağlıyor. Dünyanın bütün gelişmiş ülkelerine bakın inşaat sektörüyle büyümüştür. Ama sonunda ne olursa olsun ortaya 'gökdelen etkisi' dediğimiz bir etki çıkıyor. Eğer gökdelenler bir ülkede çok yükseliyorsa bilin ki ardından bir emlak krizi geliyordur. Türkiye’de de tabii ki kuleler yapılıyor, hala emlakla ilgili bir düzeltme dönemi gelmiyor.

Makro dengelerde sorun olmaz

Yine mi Brezilya referansı? 

Aynen öyle. 18 Eylül’de Fitch, aralıkta da Moody's notumuzu değerleyecek. Şu an için makro ekonomik dengeler açısından baktığımızda bir sıkıntı olacağını zannetmiyorum ama politik riskler, anketler notumuzu etkileyebilir. Ve maalesef notumuz düşebilir.

Gram altında 1.5 yıla 145 TL'yi görebiliriz

2014 sonunda Akşam'a verdiğiniz röpörtajda altında bir ralli olacak demiştiniz. Altın rekor kırdı. Şimdi beklentiler nasıl, ralli sürer mi?  

Bu süreçte gram altın en iyi getiri sağlayan ikinci enstrüman oldu. 2011’de gram altın 108.700 TL idi 2013’te 70’lere kadar düştü. Geldiğimiz seviyeye baktığımızda yeni rekor zaten oldu. Bu aslında teknik analiz jargonunda tekrar o seviyenin üzerinde yeni seviyeler olabileceği anlamına gelir. Yani rekorlar devam edebilir. Bunun belki de ilk göstergesi doların hareketiyle olabilir. Dolar eğer 3 TL'nin üzerine yerleşirse yeni rekor olabilir.  

EN GÜVENLİ LİMAN GİBİ GÖZÜKÜYOR

Nasıl bir seyir bekliyorsunuz?

Dört yıldır ons altın alanlar para kazanamıyor ama gram altını alanlar kazandı. Geçen haftabaşında 110 TL’ye çıktı gram altın. Şu ara 105-110 arasında bir seyir görebiliriz ama doların hareketi ile birlikte gram altında 125’lere doğru bir hareket görebiliriz. Hatta 1.5 yıl içinde 140-145 TL gibi rakamları da görebiliriz. Bu nereden baksanız iki yıl içinde yüzde 30-40 prim demek. Sanki içeride en iyi güvenli liman gram altın gibi gözüküyor.

Kredi kuruluşlarına güvenim sıfır

Türkiye'nin notu düşer mi önümüzdeki günlerde?

Aslında kredi kuruluşlarının güvenirliliği yıllardır konuşuluyor dünyada. Eğer kredi kuruluşları gerçekten işlerini yapmış olsalar bugün ne ABD ne de Yunanistan krizi çıkmış olurdu. Bu kuruluşlar yaklaşan tehlikeleri önden haber vermeyeceklerse ne iş yapacaklar?… 

GECİKTİLER

Ben yıllardır şunu savundum; 2008’den sonra Türkiye’nin kredi notu 'yatırım yapılabilir'e çekilmeliydi. Ancak üç yıl sonra Türkiye’nin notu bu seviyeye yükseldi. Önce Fitch değerledi, ardından Moodys yukarı çekti.  

SEÇİM VAR

Şimdi dünyadaki bu rüzgara baktığımızda; önümüzde bir seçim var, enflasyon, doların hareketi, cari açık faktörleri var. Benim kredi kuruluşlarına asla güvenim yok ama para yine de onların dediğine göre yönleniyor. Mesela en son geçen ay Brezilya’nın notu düşürüldü.

AKŞAM OKUYAN SADECE 10 AYDA YÜZDE 25 KAZANDI

Görüşlerine sık sık başvurduğumuz Reçber'le son röportajımız 9 Ekim 2014'teydi. O dönemdeki açıklamalarında borsadan uzak durulmasını söyleyen Reçber'in favori yatırım aracı ise gram altındı. Röportajın yayımlandığı 9 Ekim 2014 tarihinde 89 TL olan gram altın, geçtiğimiz hafta içinde 110.8 TL'ye kadar çıkarken, böylece yatırımcısına da yüzde 24.5 kazandırdı. 

BORSA YERİNDE SAYDI

Reçber'in uzak durun dediği borsa ise o günden sonra adeta yerinde saydı. O dönem 75.200 puan seviyesinde bulunan BIST-100 bir ara 69 binlere kadar gerilerken geçen cuma günü ise 74.642 puandan kapandı.

İnşaat&Yatırım