Konut satış rakamları açıklandı, sektörün önde gelenleri yorumladı

TÜİK, Haziran 2020 konut satış rakamlarını açıkladı. Buna göre, satışlar bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 209,7 arttı ve 190 bin 12 adet konut satışı gerçekleşti. Türkiye genelinde ilk defa satılan konut sayısı ise yüzde 152 artarak 58 bin 632’ye yükseldi ve toplam konut satışları içinde ilk satışın payı yüzde 30.9 oldu. İpotekli konut satışları, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 1,286.9 artarak, 101 bin 504 adete yükseldi. Böylece, ipotekli satışların payı da yüzde 53.4 düzeyine yükseldi. Gayrimenkul sektörünün önde gelen isimleri TÜİK Haziran ayı konut satış rakamlarını değerlendirdi.

Normalleşmeye “V” şeklinde başladık

“Tüm bu rakamlar, pandemi sürecinde duraklayan hatta durma noktasına gelen sektörümüzün ne kadar hareketlendiğini kanıtlıyor. Zaten 2019 Ağustos’undan itibaren, faizlerin yüzde 1’in altına düşmesiyle birlikte konut piyasasında bir toparlanma başlamıştı. 2020’nin ilk çeyreğinde de bu hareketlilik sürdü, biz de sektör olarak stoklarımızı eritmeye devam edebildik. Pandemi sonrasında Haziran ayında başlayan normalleşme sürecinde Bakanlığımızın açıkladığı teşvik paketi de sektörümüzü bizim beklentilerimizin çok üzerinde hareketlendirdi. 190 bin konutun 101 bininin kredili satış olarak gerçekleşmiş olması da bunu kanıtlıyor. Normalleşmeye “V” şeklinde başladık diyebiliriz. Temmuz ayına da iyi başladık, satışlar devam ediyor ve daha birkaç ay da bu hareketliliğin devam edeceğini öngörüyoruz. Ancak kamu bankalarının 0,64 faiz oranını, bir yıl ödemesiz ve 15 yıl vadeli sunduğu bu mekanizmayı daha ne kadar ay devam ettireceği de kritik bir konudur. Çünkü bugün piyasayı hareketlendiren bu kampanyadır.

Endişelerimiz yerini ümide bıraktı

Pandemi sürecindeki durma hali tüm sektörleri olduğu gibi gayrimenkul sektörünü de negatif etkiledi. Haziran ayından itibaren yeni normalleşme ile beraber, mutlaka bir bekleyen talebi alacağımızı umuyorduk. Ama açıkçası bu kadar büyük ivme yakalayıp bu kadar büyük bir taleple karşılaşacağımızı çok düşünmüyorduk. Tabi burada hükümetimizin almış olduğu kapsamlı teşvik paketi çok önemliydi. Hazine ve Maliye Bakanlığımız konut, otomotiv, beyaz eşya, mobilyaya dönük sektörlerle beraber, alımı ve ticareti teşvik edici çok güçlü mekanizmalar ilan edince çok önemli bir ivme kazanmış oldu. Endişelerimiz yerini ümide bırakmış oldu. Haziran’ın başından sonuna kadar çok ciddi bir insan hareketiyle, çok rafine, kararlı, almak için gelen bir kitleyle karşılaştık. Bu da bizim için oldukça iyi bir tabloydu.

İlk defa yüzde 60’a yakın konut kredili alım gerçekleşti

Haziran ayında ilk defa şu da yaşandı. Genelde Türkiye’de satılan konutların yarısından fazlası insanların kendi imkânlarıyla aldıkları konutlardır. Yani yüzde 40 civarında konut kredisi ile satılan konut olur. Haziran’da ilk defa bu tersine döndü. Yani neredeyse yüzde 60’a yakın konut kredili alım gerçekleşti. Bu süreç, kendi parasıyla konut alımını da teşvik etti. Konuta olan ilgi ve alakayı da büyütmüş oldu. Eylül – Ekim’den itibaren yeni projelerle ilgili sektörden işaretler görebiliriz ama bunun ön şartı Eylül – Ekim’e kadar bu ivmenin böyle devam etmesi lazım. Yani ayda 200 bin olmasa bile en az 150 -160 bin tempoyla 3 – 4 ay daha devam edebilirsek o zaman yeni konut üretimlerini de görmeye başlayabiliriz.

Birinci el biraz daha teşvik edilmeli

Burada birinci el ikinci el konut dengesi önemli;  kampanyalarda da buna dikkat ediliyor. Mesela 0,64 birinci elde, 0,74 ikinci elde. Ama buna rağmen Haziran ayındaki rakamlara baktığımız zaman yüzde 70’nin ikinci el yüzde 30’nun birinci el olduğunu görüyoruz. Bu daha önce yarı yarıyaydı. Bizim hızlıca insanlarımızın tercihlerini birinci elden yana döndürmemiz lazım. Demek ki ortaya koyduğumuz mekanizma konut satışlarını hızlandırıyor ama birinci ele yeteri kadar pay vermiyor. O zaman bizim ilave bazı mekanizmalarla birinci eli daha cazip hale getirecek şeyler yapmalıyız. Birinci el üreticileri, özellikle Konutder üyeleri, fiyatlarını zaten artırmadılar. Fiyatlar makul bir seviyede son bir buçuk senedir devam ediyor.  Bizim inşaat sektörünü canlandırmamız için birinci eli teşvik etmemiz gerekiyor. Bu ne olabilir; bazı vergi indirimleri olabilir, üreticilerin ellerinde ofis ve ticari alan stoku var. Bunlar kampanyadan yararlanamıyor. Bunlara yönelik KDV indirimi olabilir. Bunlar için ayrı bir paket olabilir. Bir de faiz makasını biraz daha açmak olabilir. 0,64 değil de 0,54 faiz uygulanabilir. Çünkü 0,74 de makul bir rakam. Birinci elin rekabet şansı böylece biraz daha artırılabilir.”

En çok konut alan ülkenin Çin olması dikkat çekici

“Pandemi sürecinde hükümetin konut satışlarını hızlanması için atmış olduğu adımla faizlerin yüzde 0,69 ve 0,74’e inmesi durağan geçen ve artık konut stoklarının başladığı sektörümüz için can suyu oldu. Hem vadelerin 15 yıla yayılması hem de peşin ödemelerin minimumda tutulması, ilk 12 ay ödemenin yapılmaması gibi faktörler, vatandaşı kiracılıktan çıkarıp mülk sahibi olmasını sağladı. İnşaattaki bu hareketlilik beslediği 200 sektör için de can suyu oldu. Sektör temsilcilerimizle yaptığımız görüşmeler sonucunda kendi sektörlerinde de hareketlilik olduğunu söylüyorlar. Haziran ayında geçtiğimiz yılın aynı ayına göre gerçekleşen yüzde 209,7’lik artış ve yine geçen aya göre yaklaşık 4 katlık artış, aslında vatandaşımızın konut alımını ne kadar önemsediğini ancak yüksek faiz oranlarından dolayı bu ihtiyaçlarını ötelediği hatta yatırım olarak dahi radarlarından çıkardığı anlamına geliyordu. Rakamlar bize gösteriyor ki geçen yılın ilk  ayına göre yüzde 23,5’lik artış, yılı 2019 rakamlarının üzerinde kapatacağımız anlamına geliyor. Pandemi gibi bir süreci geçiren tüm sektörler açısından bu rakamlar oldukça sevindirici. Şantiyeler şu an çalışmaya başladı. Ancak vatandaşlarımıza burada küçük bir uyarıda bulunalım. Fırsatçılara geçit vermesinler, evlerin değerlerini iyi araştırıp ona göre konut alsınlar. Yabancıya konut satışında bu ay da bir düşüklük bekliyorduk. Pandemi süreci yabancıya konut satışında ciddi bir darbe vurdu. Ancak burada en çok konut alan ülkenin Çin olması dikkat çekici. Çünkü en çok konut alan ülke sıralamasında Çin, ilk 10 ülke içerisinde yer almıyordu. Çinlilerin İstanbul’un önemli projeleriyle ilgilendiklerini ve konut aldıklarını biliyorduk. Tahminimiz o ki İpek Yolu projesi nedeniyle Çinlilerin konut alımı ilgisi devam edecektir.”

Sektör Türkiye ekonomisine daha fazla katkıda bulunmaya devam edecek

“Gayrimenkul sektöründe, ertelenmiş taleplerin çok hızlı şekilde devreye girdiği bir süreçteyiz. Haziran ayında ipotekli konut satışları bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 1286,9 artış gösterdi ve toplam konut satışları içinde ipotekli satışların payı yüzde 53,4 oldu. Bu rekor artışta, kamu bankalarının tarihin en düşük faiz oranlarıyla kullanıma sunduğu kapsamlı konut kredilerinin etkisi çok yüksek oldu. Düşük faizli konut kredileri, hem vatandaşımızın konut sahibi olmasını sağladı hem de zorlu bir dönemde gayrimenkul sektörüne büyük bir moral getirdi. Yılın ilk yarısında 624 bin 769 konut satışı gerçekleşerek, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 23,5 artış yaşandı. Haziran ayındaki artışla, nisan ve mayıs ayındaki sıkıntılı dönemin telafi edilmesi, hatta üzerine de çıkılmasıyla aslında 2020’de sektörün hedeflerini tutturmasının önü açıldı. Düşük faiz oranının devam etmesi durumunda, konut satışları yıl sonunda rahatlıkla 2019 yılının üzerine çıkacaktır. Şu an sektörün kazandığı moral ve heyecanın konut satmak kadar önemli olduğuna inanıyorum çünkü bu atmosfer yeni projelerin daha büyük bir özgüvenle hayata geçmesini sağlayacak. Türkiye ekonomisinin lokomotif sektörlerinden biri olarak 250 alt sektörü harekete geçiren gayrimenkul sektöründe sürdürülebilir büyümenin yakalanmasını çok önemli buluyorum. Böylece gayrimenkul sektörü gelişmeye, büyümeye ve Türkiye ekonomisine daha fazla katkıda bulunmaya devam edecektir.”

Gayrimenkul sektörünün çatı kuruluşu İNDER’den de aşağıdaki açıklama paylaşıldı.

Gayrimenkul tarihi yeniden yazıldı

“Haziran 2020’de konut satışları, normalleşme sürecinin başlaması, kamu bankalarının ve Emlak Konut’un başlattığı düşük faiz kampanyasının etkisiyle Cumhuriyet tarihinin en yüksek satış rakamına ulaşarak rekor kırdı. Aylık bazda gerçekleşen konut satışları, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 209,7’lik bir artış kaydederek 190 bin adet olarak beklentilerimizin çok üzerinde gerçekleşti. 150 bin üzerindeki bu satış rakamının Temmuz ayında da devam etmesini bekliyoruz. Düşük faizli konut kredisi başvurularının tam olarak sonuçlanmaması ve konut ihtiyacı olanların yeni taleplerde bulunacak olması, bu beklentimizin temelini oluşturuyor. Hatta özel bankaların da mevcut faizlerde konut kredisi vermeye başlaması, satış rakamını yeni bir rekor seviyeye taşıyabilir.

Satışlardaki kırılımlara baktığımızda ise geçtiğimiz ay öngördüğümüz detaylardan biri hariç hepsi gerçekleşti. Mesela konut satışlarının yarısından fazlası banka kredisiyle gerçekleşti ve ipotekli satışların toplam satışlar içindeki payı yüzde 53,4 oldu. Ancak birinci el satışlarda beklediğimiz oranın altında kaldık. Her ne kadar birince el konut satışları yüzde 152 artarak 58,632 adede çıkmış olsa bile toplam satışlar içindeki payının yüzde 30,9’da kalması, sektöre aktarılmak istenen cansuyunun ikinci el piyasasına aktığını gösteriyor. Pandemi nedeniyle uluslararası seyahatlerin kısıtlanmasına bağlı olarak yabancılara satışın yüzde 38,1 gerileyerek 1,664 adet olarak gerçekleşmesi de beklenen bir durumdu. Pandemi ile en iyi mücadele eden ülkelerden biri olan Türkiye’nin tekrar küresel gayrimenkul sektörünün yıldızı olacağına ve yabancı satışların eski ivmesini kazanacağına inanıyoruz.”