KONUT KREDİSİ FAİZLERİ YÜZDE 1’DE DEVAM

  
 Ev sahibi olmak isteyenlerin başvurduğu konut kredilerine talep her sene artış gösteriyor. Türkiye’de 2010 ve 2011 yıllarında konut kredisi kullanan kişi sayısı 400 binin üzerine çıktı ve kullandırım hacmi 30 milyar TL civarında gerçekleşti. Bugün mevcut durumda ise yaklaşık 1.4 milyon tüketici konut kredisine sahip. Uzmanlar bu trendde 2012 yılı için yavaşlama beklese de devam edeceğini düşünüyor. Türkiye’de konut kredileri yoğunluklu olarak 5 veya 10 yıl vadeli olarak kullanılıyor. Dolayısıyla bu kapsamda ortalama vade 7-8 yıl aralığında. Bu noktada tüketici tercihlerinin faiz oranlarının hareketlerinden etkilendiğinin altını çizen Garanti Mortgage Genel Müdür Yardımcısı Umur Güven,”Taksitlerin oldukça artmasına neden olsa da, faiz oranları arttığında tüketiciler ödedikleri toplam faiz tutarını azaltabilmek amacıyla vadeleri olabildiğince kısıyorlar. Faizler düştüğünde ise, taksit tutarları vade uzadığında anlamlı bir şekilde düştüğü için, vadeyi uzatmayı tercih etmektedirler” diyerek son birkaç yıllık dönemde ise ortalama vade açısından sektörde önemli sayılabilecek bir uzama veya kısalma görülmediğini söylüyor.

2011 yılını konut kredilerinin iyi büyüme gösterdiği bir yıl olarak tanımlayan Umur Güven, “2011’de sektör yaklaşık olarak 12 milyar TL büyüdü, bu rakam da yaklaşık olarak yüzde 21’lik bir büyümeyi işaret ediyor. Senenin ikinci yarısındaki faiz artışları olmasaydı, bu rakamın daha fazla olmasını bekleyebilirdik” diyerek bu büyümenin de yaklaşık 10 milyar TL’lik kısmının yılın ilk yedi ayında gerçekleştiğini dile getiriyor. 2012 yılını sektörün 80 milyar TL seviyesinde kapayacağını söyleyen Umur Güven faizler için de, “Avrupa’nın finansal sorunlarını yavaş da olsa çözmeye başlamasıyla konut piyasası bir miktar hareketlenmeye başladığını ve bunun karşılığında faiz oranlarında bir miktar düşüş gözlemlediklerini söylüyor. Güven, “Ancak bu sene faizlerin yüzde 1’ler civarında kalmasını beklemek mantıklı olacaktır” diyor. Türkiye’de büyüyen ekonomiye paralel olarak ekonomi yönetiminin, bu hızlı büyümenin yaratabileceği olumsuz sonuçlarla karşılaşmamak için kredilerdeki artışın yavaşlatılmasını sağlamak amacıyla çeşitli tedbirler aldığını dile getiren Güven, “Zaten bu tedbirler neticesinde başta destek kredisi olmak üzere tüm kredi faizlerinde artışlar yaşanmıştır. Ayrıca 2011 başında BDDK konut kredileriyle ilgili olarak kredi teminat oranını yüzde 75 ile sınırlamış, ayrıca yapılacak ekspertizlerin bağımsız değerleme firmaları tarafından yapılmasını zorunlu kılmıştır” diyerek bu gibi tedbirlerin kredi alımını belirli ölçüde zorlaştırsa da piyasanın genel dinamiklerini büyük ölçüde değiştirmediğini söylüyor. Güven, ayrıca yurtdışındaki örneklere bakıldığında bu tarz tedbir ve kurallarla ilerlemenin uzun vadede yararlı olacağı görüşünde.

“Konut kredisi tüketim değil, birikim kredisidir” Öte yandan konut kredisi almak isteyenlere danışmanlık yapmak üzere 2010 yılında kurulan Konut Kredisi Danışmanlık Ortağı Onur Tekinturhan ise, konut kredisi sektöründeki büyümenin Türkiye için önemini şu sözlerle sıralıyor, “Öncelikli olarak işin finansal boyutu var. Sonuçta bankaların daha güvenilir ve daha fazla kredi verebilmesinden bahsediyoruz. Çünkü konut kredisi diğer kredilerden farklı olarak teminatı olan bir kredi türüdür” diyor. İkinci olarak konut kredisinin finansal sistem üzerinde artçı etkilerinin olduğunu söyleyen Onur Tekinturhan, “Bunun dışında konut kredisi iç piyasayı destekleyen bir kredi şekli. Örneğin, hükümetin para politikalarına da baktığımızda, kredilerdeki büyümeyi sınırlamaya çalıştığını görüyoruz. Buna hakta veriyoruz. Halkın tasarrufa yönelmesi güzel bir adım. Konut kredileri diğer kredilerden farklı olarak dış ticaret açığını arttıran bir kredi değil, tam tersi iç piyasayı canlandıran bir kredi türü. Burada inşaat sektörünün canlanmasından, konut alımlarının artmasından bahsediyoruz. Konut kredisi tüketim değil, birikim kredisidir” diyerek bu kredi türünü bir tasarruf mekanizması olarak gördüklerini sözlerine ekliyor. Son olarak sektördeki büyümenin sosyal açıdan da öneminin olduğunu söyleyen Tekinturhan, “Bütün dünyaya baktığımızda, konut sahibi olma sosyal stabilizasyon için çok önemli bir unsur. Bu da şu demektir; Ev sahibi olma bir güvencedir. Örneğin, Latin Amerika’da kalkınmada kullanılan araçlardan biridir. İnsanların konut sahibi olabildikleri ölçüde daha güvenli bir kafa yapısında olduğunu gözlemleyenler konut kredisini destekler hale gelmiştir. Türkiye için baktığımızda, konut sahibi olmak kalkınma yolunda önemli bir adım ve insanların bu konuda desteklenmesi lazım” diyor. “Uzun vadede faizler düşer” Konut kredileri pazarında hızlı bir büyüme olacağını öngördüklerini vurgulayan Tekinturhan, “Türkiye’de konut kredilerinin özellikle faiz oranları düştükçe daha geniş segmentlere yayılacağını öngörüyoruz. Zaten faiz oranlarının da uzun vadede  düşeceğini öngörüyoruz. Bu Türkiye’nin ekonomik durumu ve enflasyonun daha kontrol edilebilir hale gelmesiyle doğru orantılı” diyor.

Konut kredisi analizi Konutkredisi.com.tr Danışmanlık Hizmetleri’nin Türkiye’de konut kredisi talep ve kullandırım verisini analiz ederek üç ayda bir hazırladığı “Konut Kredisi Piyasasına Bakış” raporlarının ikincisi Nisan 2012’de yayınlandı. Konut kredisi trendlerinin ve müşteri profilinin kapsamlı olarak analiz edildiği raporda dikkat çekici birçok sonuç göze çarpıyor: 1. Konut kredisinde faizler geçen yıla göre yüzde 37 daha yüksek Geçtiğimiz yıl mart ayında yıllık yüzde 9.7 olan ağırlıklı ortalama konut kredisi faizleri, 2012 Mart ayında yıllık yüzde 13.4 ile geçtiğimiz yıla göre yüzde 37 daha yüksek gerçekleşmiştir. 2. Konut kredilerindeki büyüme ciddi ölçüde yavaşladı. Geçtiğimiz yılın ilk iki ayında yıllık yüzde 28 büyüyen konut kredisi hacmi, 2012 ocak ve şubat ayları sonunda yıllık bazda yüzde 1.4 büyüyebilmiştir. 3. Hanehalkı tasarrufunu destekleyen konut kredileri GSYH’nin yüzde 6’sı civarında, gelişmiş ülkelerin oldukça altında seyrediyor. Almanya’da yüzde 46, Avrupa Birliği ortalamasında yüzde 52 olan konut kredilerinin GSYH’ye oranı, Türkiye’de hala yüzde 6 civarında seyretmektedir. 4. Güneydoğu ve Doğu Anadolu’daki konut kredisi hacmi düşük olmasına rağmen hızla yükseliyor. Güneydoğu ve Doğu Anadolu bölgelerinin konut kredisi hacmindeki payı hızla artarken, Türkiye’deki konut kredisi hacminin yaklaşık yarısını oluşturan Marmara Bölgesi’nin toplamdaki payı azalmaktadır. 5. Kişi başına düşen konut kredisi tutarı 3 büyük büyük ilde (İstanbul, Ankara, İzmir) diğer illerin ortalamasının yaklaşık 4 katıdır. Ancak diğer illerde konut kredileri daha hızlı artmaktadır. 3 büyük ilde kişi başına düşen konut kredisi tutarı 2000 TL iken, diğer illerde bu tutar 550 TL civarındadır. Kişi başına düşen kredi tutarı 2011 yılında 3 büyük ilde yüzde 18, diğer illerde yüzde 24 artmıştır. 6. Faiz artışları  kredi maliyetlerini yükseltmiştir. Bununla birlikte konut kredisi kullanarak ev almak isteyen tüketiciler daha düşük tutarlı evlere yönelmişlerdir.

Konut kredilerine talep en fazla Anadolu’dan Kendilerine gelen talebin yüzde 30-35 aralığının İstanbul kaynaklı olduğunu söyleyen Onur Tekinturhan, “Kredi talebinin önemli bir kısmı Anadolu’dan geliyor. Bu hem ilginç hem de güzel bir gelişme. Bu Türkiye’nin farklı illerindeki insanların internete girerek konut kredisi araştırdığını gösteriyor” diyerek her gelir kesiminden taleplerin geldiğine dikkat çekiyor. İlerleyen zamanlarda bu durumun artarak devam edeceğinin de altını çiziyor. “Sektör büyüyecek” Konut kredisi sektörü geçen sene nisan ayının sonuna kadar 5.8 milyar TL büyüdü. 2012’nin ilk 4 ayına baktığımızda bu rakam 1.3 milyar TL seviyesinde gerçekleşti. İlk çeyrekler karşılaştırıldığında yavaşlama olsa da uzmanlar buradaki trendin de önemli olduğunu söylüyor. 2012’deki büyümenin neredeyse tamamının mart ayında gerçekleştiğini söyleyen Umur Güven, “Nisan ayında da bu trendin devam ettiğini söyleyebiliriz. Dolayısıyla 2012’nin 2011’deki artış rakamını göremesek de, yine yüzde 15’lik bir büyüme ile sektörün 10 milyar TL kadar büyüyeceğini öngörüyoruz” diyor.