Gündem

Kira zammında yasal sınır nedir?

Yazan:

21 Eylül 2021

Yeni Asır yazarlarından Faruk Erdem bugünkü yazısında kira artışının yasal sınırlarını kaleme aldı.

Yeni Asır yazarlarından Faruk Erdem bugün kaleme aldığı “Kira artışını enflasyon belirler” isimli yazısında kira artış sebeplerini ve yasal sınırlarını kaleme aldı. “Büyükşehirlerdeki kira artışları Türkiye’nin gündemini meşgul etmeye devam ediyor. Oysa kurallar belli. Kiralar TÜFE’nin 12 aylık ortalamasına göre yapılabilir. Bu oran Eylül ayı için yüzde 15.78. Bunun dışında 5 yıllık kiracıya dava açılsa da makul bir artış yapılmak zorunda” diyerek yazıya başlayan Erdem şu şekilde devam etti. Son aylarda Türkiye fahiş kira artışları ve özellikle bazı emlakçıların tazyikiyle kiracısına baskı yapan ev sahiplerini konuşmayı sürdürüyor. Büyükşehirlerde kiralarda yüzde 300’e varan artışlar yaşandı. Üstelik vatandaş kiralık daire bulamıyor. Sorun mevcut kiracıları ve ev sahiplerini de ilgilendirmeye başladı. Ev sahipleri yüksek artışlar dolasıyla kiracılarına baskı yapmaya da başladı. Kiracı ev sahibi tartışmaları artarken konu mahkemelere de uzamış durumda. Oysa yasalarımız bu konunun çerçevesini çizmiş durumda. Kira artışlarının nasıl yapılacağı, kontratların geçerliliği ile ev sahibi ve kiracı hakları belirlenmiş durumda.

Fırsatçılar türedi

Mevcut durumda boş ev bulmak zorlaşırken mevcut evler de fahiş fiyatlarla kiraya veriliyor. Özellikle yüz yüze eğitimin başlaması, son dönemdeki kampanyalarla konut stoklarının azalması artan talebin yeterince karşılanamaması fiyatları artırırken devreye fırsatçılar da girince sorun büyüyor. Öğrenciler kiralık daire bulamazken, yeni evlenenler, evini değiştirmek isteyenler mağdur oluyor. Bu konudaki fırsatçılıkla ilgili hükümetin çalışmaları var ve Cumhurbaşkanı Erdoğan da son açıklamalarında kira artışlarında bir suistimal varsa bunun önüne geçileceğini söyledi.

Yasal sınırı belli

Fırsatçılıkla mücadele devam ederken bir yandan da eski kiracılarla ev sahipleri arasındaki tartışmalar devam ediyor. Ev sahiplerinin kiraları artırmak istemesi kiracıları zor durumda bırakıyor. Oysa bu konunun yasal sınırları belli. Yasalar kira artışlarının her ay belirlenen 12 aylık ÜFE ortalaması kadar olacağını emrediyor. Örneğin bu ay (Eylül 2021) kira sözleşmesi biten bir kiracıya yapılacak zam oranı yüzde 15.78’i geçemiyor. Dolayısıyla ev sahibi bunun üzerinde bir kira talep edemiyor. Ancak 5 yılı geçiren bir kiracının ödediği miktar çok düşük kalmışsa ev sahibi kira tespit davası açabiliyor. Burada mahkeme kiracının da hakkını koruyarak bir rakam belirliyor. Yani eğer kiracı 1500 lira veriyor ve bölgedeki kiralar 5 bin liraya çıkmışsa mahkeme buna yakın bir rakam belirliyor. Bunun dışında 10 yıllık kiracısı olan bir ev sahibi, 3 ay önceden ihtarname göndermek şartıyla kiracısını tahliye edebiliyor. Ancak burada da yasaya uygun davranma zorunluluğu bulunuyor.

Yanlış beyanda tazminat 1 yıllık kira bedeli

Kiracının evden çıkartılmasıyla ilgili sınırlar da yasada belirlenmiş durumda. Ev sahipleri, kiracıyı 2 şekilde dairesinden çıkartabiliyor. Ya aile bireylerinden birisine evi vermesi ya da kiracının sorumluluğunu yerine getirmemesi gerekiyor. Ev sahibi aile bireylerinden birisine evini vereceğini söylemişse 3 yıl kiraya veremiyor. Eğer bu beyan yanlış çıkarsa kiracıya 1 yıllık kira bedeli tazminat olarak ödeniyor.

Bu arada talebin yükselmesi bu konudaki dolandırıcıları da ortaya çıkardı. Kendilerini emlakçı gibi gösterenler, sahte ilanla kaparo toplayanlar, aynı evi birkaç kişiyle kiralamaya kalkanlar, taliplileri bir araya getirip açık artırma yöntemi uygulayanlar var. Özellikle öğrencilerin çok dikkatli olması gerekiyor. Şimdi kira ile ilgili hak ve gelişmelere madde madde bakalım.

Kirayı arttıran 10 sebep