Emlak komisyonlarına sınırlama

Emlak sektöründe alım satım işlemlerinde hizmet bedeli oranı, sözleşmede yer alan satış bedelinin KDV hariç yüzde 4’ünden fazla olamayacak.

Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Taşınmaz Ticareti Hakkında Yönetmelik ile birlikte emlak komisyonlarına sınırlama geldi. Alım satım işlemlerinde hizmet bedeli oranı, alım satıma aracılık sözleşmesinde yer alan satış bedelinin katma değer vergisi hariç yüzde 4’ten fazla olamayacak. Alıcı ve satıcı yüzde 2-2 şeklinde ödeme yapacak. Kiralama işlemlerinde hizmet bedeli ise, kiralamaya aracılık sözleşmesinde yer alan kira bedelinin katma değer vergisi hariç bir aylık tutarından fazla olamayacak. Düzenlemeden önce bir gayrimenkulün satışında, hem alıcı hem satıcı ayrı olarak emlakçıya yüzde 3 komisyon ödüyordu. Bu komisyonların üzerinde bir de KDV ekleniyordu. Kiralamalarda ise başlagıç için yıllık kira bedelinin yüzde 12’si talep ediliyordu. Yeni düzenleme ile birlikte hizmet bedelleri ciddi oranda azaldı.

Yönetmelikle birlikte artık taşınmaz ticaretini, işletmesi adına yetki belgesi alan tacirler ile esnaf ve sanatkarlar yapabilecek. İşletmeye yetki belgesi verilebilmesi için yetkilinin, en az lise mezunu, iflas etmemiş, konkordato ilan etmemiş olması gerekecek. Emlak danışmanlığı yapmak için mesleki yeterlilik belgesine sahip olma şartı da getirildi. Öte yandan emlak ofislerinde olması gereken şartlar da belirlendi. İşletmelerde, bağımsız bölüm niteliğinde ve net alanının en az 30 metrekare olması, arşiv bölümünün bulunması ve teknik donatılara sahip olması şartı aranacak. İşletmede ayrıca taşınmaz ticaretine konu hizmetler dışında ticari faaliyette bulunulamayacak.

Sektörden isimler emlak komisyonlarına sınırlama getirilmesini yorumladı.

Gökhan Taş/ Coldwell Banker Türkiye Ülke Başkanı:

“Şu an 500 bin TL’lik bir evin satışında emlakçıya satıcı KDV hariç 12.712 TL ödüyordu. Emlakçı elde ettiği bu paranın yüzde 22’ sini kurumlar vergisi olarak yine devlete ödüyordu. Kalanın yarısını ofis yarısını da emlak danışmanı alıyor. Yani emlak danışmanı bir satıştan aslında lira 5,210 lira kazanıyor ve yılda ortalama 3 satış yapıyordu. Yani yıllık kazancı ortalama 15,629 lira idi. Yönetmeliğe göre örneklediğimiz kazanç yüzde 33 azalmış oldu. Yani ofisin işletme maliyetleri, danışmanın pazarlama ve tanıtım maliyetleri direkt kesilmiş oldu. Bu rakamlarla sektöre nitelikli insan kazandırmayı bırakın, nitelikli insanların sektörden çıkması sonucu doğacak. Hiç kimse maliyetini bile çıkaramayacağı kazanç elde edemez, emlak ofisleri, master franschiseları kapatır ve nitelikli danışmanlar da bu işi bırakır ve durum neredeyse sektörün yok olmasına kadar gider. Yıllık 30 bin TL’ye kiralanan bir gayrimenkulde emlak danışmanına, yıllık kiralama bedelinin yüzde 12’si değerinde ödeme yapılıyordu, bu da 3 bin 600 lira idi. Bu rakam aylık kiranın da yüzde 1.44’üne denk geliyordu. Yönetmelik ile birlikte emlak danışmanına bir aylık kira bedeli ödenmesi şart koşuluyor. Bu da yıllık 30 bin TL’lik bir kiralama için 2 bin 500 TL anlamına geliyor. Yüzde 40 daha düşük! Alıcı ve satıcı ayrı emlak ofisi ise bu kazançta ikiye bölünür, 1.250TL’ye düşer. 625 lira ofise, çeyrek kira 625 lira emlak danışmanına kalmış oluyor. Bu durumda gayrimenkul danışmanı burayı kiralamaktan veya başka bir emlak firmasına portföyü paylaşmaktan vazgeçecektir. Bu da kiralama sürelerinde gecikmelere sebep olacak”

Gürkan Akkuş/ ERA Gayrimenkul Türkiye İş Geliştirme ve Pazarlama Direktörü:

‘’Taşınmaz Ticareti Hakkındaki Yönetmelik ile artık herkes kurumsal olmak zorunda olacak. Bu Türkiye’de gayrimenkul hizmeti alacaklar için bir kazanç. Gayrimenkul ofisinin dizaynı, tasarımı, metrekare olarak büyüklüğü, mesleki yeterlilik belgesi alınması gibi konular çok önemli. Artık tüm gayrimenkul sektörü oyuncularının kendilerini geliştirmeleri gerekmektedir. Özellikle eğitim ve teknolojik gelişim şart. Yönetmelik çıktı her şey düzelecek gibi bir konu söz konusu değil. Burada önemli olan denetleme. Ofisi olmayan, yetki belgesi olmayan, Gayrimenkul Danışmanı olmayanların denetlenmesi çok önemli. Hizmet bedeli oranlarının düşürüldüğü bir yönetmelikte haksız rekabeti ortadan kaldırmalıyız. Bir hizmetin bedelinin neye göre indirildiği kısmı bence tekrar düzenlenmeli. Yönetmelikte belirtilen şartları yerine getirmeyenlerin gayrimenkul işini yapmalarının mutlaka önün geçilmelidir. Çıkan bir yönetmelik. Bundan dolayı gerekli düzeltme ve eklemeler yapılacaktır. Tüm gayrimenkul sektörüne hayırlı olmasını dilerim.’’