2021 yılı gelirleri için kimler beyanname verecek?

Dünya Gazetesi’nden İŞ HUKUKU VE SOSYAL GÜVENLİK Uzmanı Resul Kurt 2021 yılı gelirleri için kimler beyanname verecek sorusunu cevapladı. İşte o yazı…

2019 yılı sonunda yayımlanan 7194 sayılı Dijital Hizmet Vergisi ile Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun’la tek işverenden elde ettiği ücret geliri toplamı dördüncü vergi dilimine ulaşan, iki işverenden elde ettiği ücret geliri toplamı ise ikinci vergi dilimine ulaşan çalışanların gelir vergisi beyannamesi vermesi gerekmektedir.

01/01/2021 – 31/12/2021 döneminde tek işverenden veya birden fazla işverenden elde ettiği ücret kazancı 2021 yılı için 650.000 TL’yi aşan personellerin gelir vergisi beyannamesi vererek ücret kazancını vergilendirmesi gerekecektir. Aynı zamanda 01/01/2021 tarihi ile 31/12/2021 tarihi arasında iş değiştiren çalışanlar, ikinci işverenden elde ettiği ücret kazancı 53.000 TL’ye ulaşması halinde gelir vergisi beyannamesi verecektir.

Tek işverenden ücret geliri elde eden mükelleflerin, ücret gelirleri toplamı 193 Sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 103’üncü maddesinde yer alan tarifenin dördüncü gelir diliminde yer alan tutarı, 2021 yılı için 650 bin TL aşması halinde ücret gelirlerinin yıllık beyanname ile beyan edilmesi gerekmektedir.

Diğer yandan birden fazla işverenden ücret geliri elde eden mükelleflerin, birinci işverenden aldıkları ücret gelirleri de dâhil olmak üzere ücretleri toplamının gelir vergisi tarifesinin dördüncü gelir diliminde yer alan tutarı (2021 yılı için 650 bin TL) aşması ve birden fazla işverenden ücret geliri elde eden mükelleflerin, birden sonraki işverenden alınan ücretleri toplamının gelir vergisi tarifesinin ikinci gelir diliminde yer alan tutarı 2021 yılı için 53 bin TL aşması halinde yıllık beyanname ile ücret kazancını beyan etmesi gerekecektir.

Başka bir ifadeyle, iki işverenden elde edilen kazanç 650 bin TL’yi geçmediği, ikinci işverenden elde edilen ücret kazancı 53 bin TL’yi geçmediği müddetçe beyanname düzenlenmesine gerek bulunmayacaktır.

Birden fazla işverenden ücret alınması halinde, birinci işverenden alınan ücretin hangisi olacağı ücretli tarafından serbestçe belirlenebilecektir.

Çalışanlar birden fazla işveren bünyesinde çalıştığı durumda ikinci işvereni kendileri tercih edebilmektedir. Dolayısıyla 53 bin TL sınırının uygulanabilmesi için iki işverenden elde edilen ücret kazançları ikinci vergi dilimine ulaşmalıdır.

Tek işverenden elde edilen ücret gelirinin 650 bin TL’yi, birden fazla işverenden ücret geliri elde ederken 650 bin TL’ye ulaşan gelirin incelenmesinde ise ikinci işveren ayrımı olmayıp, ücret gelirinin 650 bin TL’ye ulaşması halinde beyanname verme yükümlülüğü doğacaktır.

Ücret gelirlerinin beyan edilip edilmeyeceği kendi içinde değerlendirilecek olup, diğer gelirlerin bulunması halinde bu gelirler hesaplamaya dahil edilmeyecektir. Yine, diğer gelirlerin beyan edilip edilmeyeceğinin tespitinde de ücret gelirleri hesaplamaya dahil edilmeyecektir. Bu anlamda ücret kazançlarının toplamı kendi içinde değerlendirilecekken, menkul ve gayrimenkul sermaye iratları gibi diğer kazanç kalemleri kendi içlerinde değerlendirilecektir.

Yıllık beyanname verilmesi durumunda, 193 sayılı Kanun’un 89’uncu maddesinde eğitim ve sağlık harcamaları ile bağış ve yardımlar gibi bazı harcamaların da beyan edilen gelirden indirim konusu yapılması mümkün olacaktır.

Yıllık beyanname üzerinden hesaplanan gelir vergisinden 193 sayılı Kanun’un 94’üncü maddesine göre yıl içinde tevkif suretiyle ödenen vergiler mahsup edilebilecektir. Bu anlamda çalışan adına işverenler tarafından ödenen vergi kalemleri beyanname ile tespit edilen vergi tutarından mahsup edilebilecektir.

Tevkifata tabi tutulmamış ücret gelirleri (193 sayılı Kanun’un 64’üncü maddesinde yer alan diğer ücretler hariç), tutarı ne olursa olsun aynı Kanunun 95 inci maddesi hükmüne istinaden yıllık beyannameyle beyan edilecektir.

Çalışanların kamuda çalışırken; aynı yıl içerisinde, kamu dışında bir özel sektör işvereninden de ücret geliri elde etmesi veya görevinden ayrılarak bu işveren nezdinde çalışmaya başlaması durumunda, söz konusu personelin ücret matrahları birbiri ile ilişkilendirilmeksizin her bir işverenden elde edilen ücret ayrı ayrı gelir vergisi tevkifatına tabi tutulacaktır.

Bu durumda, ikinci işverenden alınan ücretlerin toplamının, 193 sayılı Kanun’un 103’üncü maddesinde yazılı tarifenin ikinci gelir diliminde yer alan tutarı (2021 yılı için 53 bin TL) aşması veya bu tutarı geçmemesine rağmen her iki işverenden elde edilen kazanç toplamı aynı kanunun 103’üncü maddesinde yazılı tarifenin dördüncü gelir diliminde yer alan tutarı (2021 yılı için 650 bin TL) aşması halinde, ücret gelirlerinin tamamının beyan edilmesi gerekmektedir.

2021 takvim yılına ait yıllık gelir vergisi beyannamesi 1–31 Mart 2022 tarihleri arasında verilecektir. Mükellefler yıllık gelir vergisi beyannamelerini Hazır Beyan Sistemi üzerinden kolayca gönderebilirler. Beyan edilmeyen veya eksik beyan edilen ücret gelirlerinin, beyan döneminden sonra yapılacak vergi denetimleri ve çapraz kontroller sonucu tespit edilmesi durumunda, tahsil edilmeyen vergileri gecikme faizi ile birlikte cezalı olarak ödemek zorunda kalacaktır.